YazimKurallari
Başlangıç ;
Noktalama işaretleri; yazının okunuşunu kolaylaştırmak, yazıyı anlaşılır kılmak için kullanılan işaretlerdir.
Nokta ( . )
1.Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur.
Örnek:
– Yazarımız bu eseri gençliğinde yazmış.
2. Bazı kısaltmalarda kullanılır.
Örnek:
3.Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yıl sayılarını ayırmak için kullanılır.
Örnek:
30.08.1985 tarihinde doğmuş.
4.Sıra bildirmek için sayıların sonuna getirilir.
Örnek:
Cumhuriyetimizin 80.(inci) yılını kutladık.
5.Saat ve dakika sayılarını ayırmak için kullanılır.
Örnek:
Filmi 23.15′e ertelemişler.
Merve’nin kapıyı açabilmesi için aşağıdaki anahtarlardan, üzerinde sonuna nokta konan cümleler bulunanları kullanması gerekmektedir.
Buna göre, aşağıdaki anahtarlardan hangisi kapıyı açmaz?
A, B ve D seçeneklerinde nokta konmalıdır; ama C seçeneğindeki cümle ünlem anlamı taşıdığı için sonuna ünlem işareti konulur.
Yanıt C
Virgül ( , )
1.Aynı türde ve görevdeki sözcükleri ya da söz öbeklerini ayırmak için kullanılır.
Örnek:
– Pelin, Buse, Ezgi buraya gelsin.
2.Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
– Elindeki kâğıdı katladı, cebine koydu.
3.Uzun cümlelerde özneyi ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–Gerçek bir yazar, okuyanı farklı dünyalara, yepyeni hayatlara götürür.
4.Cümle içinde ara sözleri ayırmada kullanılır.
Örnek:
–Buraya gelince, umarım yazın gelirsin, se- ninle çok eğleneceğiz.
5.Anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.
Örnek:
–Genç yazara cevap verdi.
-Genç, yazara cevap verdi.
6.Resmi yazılarda ve mektuplarda hitap keli- melerinden sonra kullanılır.
Örnek:
– Sayın Cumhurbaşkanı,
– Değerli arkadaşım,
7.Kabul ve red bildiren kelimelerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Hayır, eserlerimde böyle konuları işlemem.
8.Yer adlarını tarihlerden ayırmada kullanılır.
Örnek:
–İstanbul, 2 Ocak 2004
Ve, ile, veya gibi bağlaçlardan önce ve sonra virgül kullanılmaz.
Örnek:
Hangisi cümledeki virgül kaldırılırsa anlam değişir?
A) Geç kalınca, sizi aramaktan vazgeçti.
B) Çocuklar, koşarak gözden kayboldular.
C) Bu genç, doktorla görüşmeye gitti.
D) Bir varmış, bir yokmuş.
C seçeneğinde virgül kaldırılsa gençle doktorun aynı kişi olabileceği anlamı çıkacağı için cümlenin anlamı değişir.
Yanıt C
Noktalı Virgül ( ; )
1.Kendi içinde bağımsız; ama anlam bakımından birbirine bağlı cümleleri ayırmada kullanılır.
Örnek:
–Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir.
2.Dilimizdeki “ama, fakat, çünkü, lakin” gibi bağlaçlardan önce kullanılır.
Örnek:
–Herkes kaşık yapar; ama kimse sapını orta- ya getiremez.
3.Virgülün bol kullanıldığı cümlelerde anlam karışıklığını gidermek için kullanılır.
Örnek:
Elma; armut, portakal, muzdan daha vitaminlidir.
İki Nokta ( : )
1.Örnek verilecek ve açıklama yapılacak cümlelerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Alfabemizdeki düz geniş ünlüler şunlardır: A, E.
2.Konuşma cümlelerinde sözü söyleyen kişi- den sonra kullanılır.
Örnek:
Üç Nokta ( … )
1.Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.
Örnek:
–Daha neler anlatmadı ki…
2.Örneklerin devam edeceğini belirtmek için kullanılır.
Örnek:
3.Kaba, argo kelimelerin ya da söylenmek is- tenmeyen kelimelerin yerine kullanılır.
Örnek:
4.Alıntılarda, alınmayan bölümlerin yerine kullanılır.
Örnek:
… Eğitimin dünyada en önemli konu olduğu bilinmektedir. …
Soru İşareti ( ? )
1.Soru anlamı içeren cümlelerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Neden beni de filme götürmedin?
2.Kesin olmayan bilgileri göstermek için parantez içinde kullanılır.
Örnek:
Nasreddin Hoca’nın Konya’da (?) doğduğu söyleniyor.
3.Bilinmeyen doğum ve ölüm tarihlerini göstermek için kullanılır.
Örnek:
–(1219-?), (? – 1923)
Soru anlamı taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde en sona gelir.
Örnek:
–Beni bu kente neden çağırdılar, adımı nere- den biliyorlar, bana nasıl ulaştılar?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna soru işareti koymak yanlış olur?
A) İstanbul denildi mi camiler şehri aklıma gelir
B) Bu işin yanlışlığı size söylendi mi
C) Bugün hangi derslere çalışacaksın
D) Yarın kiminle konuşacaksın
B, C ve D seçenekleri soru anlamı taşıdığı için cümlelerin sonuna soru işareti getirebilir. Ama A seçeneğinde soru anlamı yoktur, “mi” eki zaman anlamı katmıştır. Bu nedenle sonuna soru işareti konulmaz.
Yanıt A
Ünlem İşareti ( ! )
1.Sevinç, korku, şaşma gibi duyguların bulunduğu cümlelerde kullanılır.
Örnek:
–Birden karşıma çıkmasın mı!
2.Seslenme, hitap ve uyarı anlamı içeren sözcüklerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Ey Türk Gençliği!
–Değerli arkadaşım!
3.Alay ve küçümseme anlamı katmak için kul- lanılır.
Örnek:
–Bu kadar yemek (!) hepimize yetecekmiş.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna ünlem işareti gelir?
A) Kırlangıçlar yuvalarını hiç unutmazlar
B) İşin böyle olacağını nasıl da bilemedik
C) Karşıdaki köye nereden gidilir
D) Bebek, ağlayarak annesini uyandırdı
Ünlem işareti duygu yoğunluğu taşıyan cümlele- rin sonuna konur. B seçeneğinde de “pişmanlık” anlamı bulunduğu için bu cümlenin sonuna ünlem işareti getirilmelidir.
Yanıt B
Kesme İşareti ( ‘ )
1.Özel isimlere getirilen çekim eklerini ayır- mak için kullanılır.
Örnek:
–İstanbul’da yaşamayı öğrenmek zorunda- yız.
2.Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–İSKİ’nin kazdığı çukurlar bizi zor durumda bı- raktı.
3.Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–24 Şubat 1981′de Gaziantep’te doğmuş.
4.Hece ölçüsünü uydurmak için düşen sesin yerine kullanılır.
Örnek:
Özel isimlere getirilen “–lar, –ler” eki eklen- diği sözcüğe benzerleri anlamı katıyorsa kesme işaretiyle ayrılır; aile, abartma gibi anlamlar katarsa ayrılmaz.
Örnek:
–Biz nice Fatih’ler yetiştiririz.
–Haftaya Tugaylara gideceğiz.
Özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılırken yapım ekleri ayrılmaz.
Örnek:
Edirneli bir tüccarla karşılaştım. Türkçe dersini çok seviyorum. Atatürkçü düşüncenin gereği budur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işaretine ( ‘ ) gerek yoktur?
A) Teyzemin kızı TRT’de çalışıyor.
B) Kardeşim 10 Mayıs 1967′de doğdu.
C) Erzurum’lu bir arkadaşım vardı.
D) Hasan’ın karnesinde zayıf yok.
Türkçede özel isimlere getirilen yapım ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz. Bu nedenle “Erzu- rum’lu” değil, “Erzurumlu” olmalı.
Yanıt C
Tırnak İşareti ( ” ” )
1.Başka bir kişiden veya yazıdan alınan alıntılar tırnak içinde gösterilir.
Örnek:
2.Cümle içerisinde özellikle vurgulanmak istenen kelimeler ve sözcük grupları tırnak içine alınır.
Örnek:
–İsimlerin yerini tutan sözcüklere zamir denir.
3.Sanat yapıtlarının ve kitapların adları tırnak içerisinde gösterilir.
Örnek:
Başka birinden alınan cümle değişik biçim- de verilirse tırnak içine alınmaz.
Örnek:
–Yunus Emre’ye göre, yaradılanı sevmeliyiz yaradandan ötürü.
Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan noktalama işareti tırnak içinde kalır.
Örnek:
–Songül: ” İstediğini al, senin olsun.” dedi.
Kısa Çizgi (-)
1.Satır sonuna sığmayan sözcükleri bölmede kullanılır.
Örnek:
………….. yalancının mu-
mu yatsıya kadar yanar.
Satır sonuna sığmayan özel isimlerden sonra kesme işareti varsa kısa çizgi kullanılamaz.
Örnek:
…………… İstanbul’
dan ayrılamadım.
Birleşik sözcükler satır sonunda tek sözcükmüş gibi hecelerine ayrılır.
Örnek:
………… ilk – (yanlış)
okul
………… ilko – (doğru)
kul
2.Anlamca birbirine bağlı sayı ve sözcüklerin arasına getirilir.
Örnek:
–İstanbul – Konya seferi başladı.
–2006 – 2007 eğitim ve öğretim yılı başladı.
3.Ek, kök ve heceleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–çiçek – çi – ler – in
–sı – nıf – ta – ki – ler
4.Ara sözleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
Eve giderken – her nedense – çiçek aldım
Samsun’u – doğduğum şehri – çok özledim.
5.Adres yazarken semt ile şehir arasına konulur.
Örnek:
Parantez (Ayraç) (( ))
1.Bir sözcüğün açıklanması ya da eş anlamlısı olan kelimeler parantez içerisinde gösterilir.
Örnek:
–Eseri tamamlamak için nasıl bir metot (yöntem) kullandınız?
2.Cümle içinde ara sözlerin başında ve so- nunda kullanılır.
Örnek:
Ali’yi (sarı kazaklı olanı) sen de gördün mü?
3.Yabancı sözcüklerin okunuşu parantez içinde verilir.
Örnek:
–Nietzsche (Niçe) ünlü bir Alman felsefecidir.
4.Tiyatro eserlerinde söz esnasındaki hare- ketleri göstermek için kullanılır.
Örnek:
—Peki kabul ediyorum! (Erman ayağa kalkar.)
Konuşma Çizgisi ( – )
Yazıda konuşmaları göstermek için kullanılır.
Örnek:
–Kardeşimi gördün mü?
–Yarım saat önce gördük.
–Niçin gelmiş buraya?
–Bize söylemedi.
Düzeltme İşareti (^)
Yazılışları birbirine benzeyen; ama anlam ve okunuşları ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için ünlülerin üzerine konur.
Örnek:
Yukarıdaki konuşmada açıklaması verilmeyen noktalama işareti aşağıdakilerden hangisidir?
A) İki nokta B) Kesme işareti
C) Ünlem işareti D) Soru işareti
Murat’ın açıklaması kesme işaretine, Çiğdem’in açıklaması ünlem işaretine, Ozan’ın açıklaması soru işaretine uygundur. İki noktanın kullanımıyla ilgili bir açıklama yapılmamıştır.
Yanıt A
Aşağıdaki sözcüklerden hangisindeki düzeltme işaretini kaldırırsak kelimenin anlamı değişmez?
A) Âşık B) Lâkin C) Âlem D) Âdet
“Âşık” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırır- sak “Aşık” sözcüğü olur ve bu da “ayak kemiği” anlamına gelir. “Âlem” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırırsak “Alem” olur ve bu da “bay- rak” anlamına gelir. “Âdet” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırırsak “Adet” olur ve bu da “tane” anlamına gelir. Ama “Lâkin” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırırsak kelimenin anlamı değişmez.
Yanıt B
İçindekiler ;
1-Nokta
2-Virgül
3-Noktalı virgül
4-İki nokta
5-Üç nokta
6- Soru işareti
7-Ünlem İşareti
8-Kesme İşareti
9-Tırnak İşareti
10-Kısa Çizgi
11-Parantez
12-Konuşma Çizgisi
13-Düzeltme İşareti
Hazırlayan ve Sunan;
-Mert MERDANE
Başlangıç ;
Noktalama işaretleri; yazının okunuşunu kolaylaştırmak, yazıyı anlaşılır kılmak için kullanılan işaretlerdir.
Nokta ( . )
1.Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur.
Örnek:
– Yazarımız bu eseri gençliğinde yazmış.
2. Bazı kısaltmalarda kullanılır.
Örnek:
3.Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yıl sayılarını ayırmak için kullanılır.
Örnek:
30.08.1985 tarihinde doğmuş.
4.Sıra bildirmek için sayıların sonuna getirilir.
Örnek:
Cumhuriyetimizin 80.(inci) yılını kutladık.
5.Saat ve dakika sayılarını ayırmak için kullanılır.
Örnek:
Filmi 23.15′e ertelemişler.
Merve’nin kapıyı açabilmesi için aşağıdaki anahtarlardan, üzerinde sonuna nokta konan cümleler bulunanları kullanması gerekmektedir.
Buna göre, aşağıdaki anahtarlardan hangisi kapıyı açmaz?
A, B ve D seçeneklerinde nokta konmalıdır; ama C seçeneğindeki cümle ünlem anlamı taşıdığı için sonuna ünlem işareti konulur.
Yanıt C
Virgül ( , )
1.Aynı türde ve görevdeki sözcükleri ya da söz öbeklerini ayırmak için kullanılır.
Örnek:
– Pelin, Buse, Ezgi buraya gelsin.
2.Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
– Elindeki kâğıdı katladı, cebine koydu.
3.Uzun cümlelerde özneyi ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–Gerçek bir yazar, okuyanı farklı dünyalara, yepyeni hayatlara götürür.
4.Cümle içinde ara sözleri ayırmada kullanılır.
Örnek:
–Buraya gelince, umarım yazın gelirsin, se- ninle çok eğleneceğiz.
5.Anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.
Örnek:
–Genç yazara cevap verdi.
-Genç, yazara cevap verdi.
6.Resmi yazılarda ve mektuplarda hitap keli- melerinden sonra kullanılır.
Örnek:
– Sayın Cumhurbaşkanı,
– Değerli arkadaşım,
7.Kabul ve red bildiren kelimelerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Hayır, eserlerimde böyle konuları işlemem.
8.Yer adlarını tarihlerden ayırmada kullanılır.
Örnek:
–İstanbul, 2 Ocak 2004
Ve, ile, veya gibi bağlaçlardan önce ve sonra virgül kullanılmaz.
Örnek:
Hangisi cümledeki virgül kaldırılırsa anlam değişir?
A) Geç kalınca, sizi aramaktan vazgeçti.
B) Çocuklar, koşarak gözden kayboldular.
C) Bu genç, doktorla görüşmeye gitti.
D) Bir varmış, bir yokmuş.
C seçeneğinde virgül kaldırılsa gençle doktorun aynı kişi olabileceği anlamı çıkacağı için cümlenin anlamı değişir.
Yanıt C
Noktalı Virgül ( ; )
1.Kendi içinde bağımsız; ama anlam bakımından birbirine bağlı cümleleri ayırmada kullanılır.
Örnek:
–Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir.
2.Dilimizdeki “ama, fakat, çünkü, lakin” gibi bağlaçlardan önce kullanılır.
Örnek:
–Herkes kaşık yapar; ama kimse sapını orta- ya getiremez.
3.Virgülün bol kullanıldığı cümlelerde anlam karışıklığını gidermek için kullanılır.
Örnek:
Elma; armut, portakal, muzdan daha vitaminlidir.
İki Nokta ( : )
1.Örnek verilecek ve açıklama yapılacak cümlelerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Alfabemizdeki düz geniş ünlüler şunlardır: A, E.
2.Konuşma cümlelerinde sözü söyleyen kişi- den sonra kullanılır.
Örnek:
Üç Nokta ( … )
1.Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.
Örnek:
–Daha neler anlatmadı ki…
2.Örneklerin devam edeceğini belirtmek için kullanılır.
Örnek:
3.Kaba, argo kelimelerin ya da söylenmek is- tenmeyen kelimelerin yerine kullanılır.
Örnek:
4.Alıntılarda, alınmayan bölümlerin yerine kullanılır.
Örnek:
… Eğitimin dünyada en önemli konu olduğu bilinmektedir. …
Soru İşareti ( ? )
1.Soru anlamı içeren cümlelerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Neden beni de filme götürmedin?
2.Kesin olmayan bilgileri göstermek için parantez içinde kullanılır.
Örnek:
Nasreddin Hoca’nın Konya’da (?) doğduğu söyleniyor.
3.Bilinmeyen doğum ve ölüm tarihlerini göstermek için kullanılır.
Örnek:
–(1219-?), (? – 1923)
Soru anlamı taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde en sona gelir.
Örnek:
–Beni bu kente neden çağırdılar, adımı nere- den biliyorlar, bana nasıl ulaştılar?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna soru işareti koymak yanlış olur?
A) İstanbul denildi mi camiler şehri aklıma gelir
B) Bu işin yanlışlığı size söylendi mi
C) Bugün hangi derslere çalışacaksın
D) Yarın kiminle konuşacaksın
B, C ve D seçenekleri soru anlamı taşıdığı için cümlelerin sonuna soru işareti getirebilir. Ama A seçeneğinde soru anlamı yoktur, “mi” eki zaman anlamı katmıştır. Bu nedenle sonuna soru işareti konulmaz.
Yanıt A
Ünlem İşareti ( ! )
1.Sevinç, korku, şaşma gibi duyguların bulunduğu cümlelerde kullanılır.
Örnek:
–Birden karşıma çıkmasın mı!
2.Seslenme, hitap ve uyarı anlamı içeren sözcüklerden sonra kullanılır.
Örnek:
–Ey Türk Gençliği!
–Değerli arkadaşım!
3.Alay ve küçümseme anlamı katmak için kul- lanılır.
Örnek:
–Bu kadar yemek (!) hepimize yetecekmiş.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna ünlem işareti gelir?
A) Kırlangıçlar yuvalarını hiç unutmazlar
B) İşin böyle olacağını nasıl da bilemedik
C) Karşıdaki köye nereden gidilir
D) Bebek, ağlayarak annesini uyandırdı
Ünlem işareti duygu yoğunluğu taşıyan cümlele- rin sonuna konur. B seçeneğinde de “pişmanlık” anlamı bulunduğu için bu cümlenin sonuna ünlem işareti getirilmelidir.
Yanıt B
Kesme İşareti ( ‘ )
1.Özel isimlere getirilen çekim eklerini ayır- mak için kullanılır.
Örnek:
–İstanbul’da yaşamayı öğrenmek zorunda- yız.
2.Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–İSKİ’nin kazdığı çukurlar bizi zor durumda bı- raktı.
3.Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–24 Şubat 1981′de Gaziantep’te doğmuş.
4.Hece ölçüsünü uydurmak için düşen sesin yerine kullanılır.
Örnek:
Özel isimlere getirilen “–lar, –ler” eki eklen- diği sözcüğe benzerleri anlamı katıyorsa kesme işaretiyle ayrılır; aile, abartma gibi anlamlar katarsa ayrılmaz.
Örnek:
–Biz nice Fatih’ler yetiştiririz.
–Haftaya Tugaylara gideceğiz.
Özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılırken yapım ekleri ayrılmaz.
Örnek:
Edirneli bir tüccarla karşılaştım. Türkçe dersini çok seviyorum. Atatürkçü düşüncenin gereği budur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işaretine ( ‘ ) gerek yoktur?
A) Teyzemin kızı TRT’de çalışıyor.
B) Kardeşim 10 Mayıs 1967′de doğdu.
C) Erzurum’lu bir arkadaşım vardı.
D) Hasan’ın karnesinde zayıf yok.
Türkçede özel isimlere getirilen yapım ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz. Bu nedenle “Erzu- rum’lu” değil, “Erzurumlu” olmalı.
Yanıt C
Tırnak İşareti ( ” ” )
1.Başka bir kişiden veya yazıdan alınan alıntılar tırnak içinde gösterilir.
Örnek:
2.Cümle içerisinde özellikle vurgulanmak istenen kelimeler ve sözcük grupları tırnak içine alınır.
Örnek:
–İsimlerin yerini tutan sözcüklere zamir denir.
3.Sanat yapıtlarının ve kitapların adları tırnak içerisinde gösterilir.
Örnek:
Başka birinden alınan cümle değişik biçim- de verilirse tırnak içine alınmaz.
Örnek:
–Yunus Emre’ye göre, yaradılanı sevmeliyiz yaradandan ötürü.
Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan noktalama işareti tırnak içinde kalır.
Örnek:
–Songül: ” İstediğini al, senin olsun.” dedi.
Kısa Çizgi (-)
1.Satır sonuna sığmayan sözcükleri bölmede kullanılır.
Örnek:
………….. yalancının mu-
mu yatsıya kadar yanar.
Satır sonuna sığmayan özel isimlerden sonra kesme işareti varsa kısa çizgi kullanılamaz.
Örnek:
…………… İstanbul’
dan ayrılamadım.
Birleşik sözcükler satır sonunda tek sözcükmüş gibi hecelerine ayrılır.
Örnek:
………… ilk – (yanlış)
okul
………… ilko – (doğru)
kul
2.Anlamca birbirine bağlı sayı ve sözcüklerin arasına getirilir.
Örnek:
–İstanbul – Konya seferi başladı.
–2006 – 2007 eğitim ve öğretim yılı başladı.
3.Ek, kök ve heceleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
–çiçek – çi – ler – in
–sı – nıf – ta – ki – ler
4.Ara sözleri ayırmak için kullanılır.
Örnek:
Eve giderken – her nedense – çiçek aldım
Samsun’u – doğduğum şehri – çok özledim.
5.Adres yazarken semt ile şehir arasına konulur.
Örnek:
Parantez (Ayraç) (( ))
1.Bir sözcüğün açıklanması ya da eş anlamlısı olan kelimeler parantez içerisinde gösterilir.
Örnek:
–Eseri tamamlamak için nasıl bir metot (yöntem) kullandınız?
2.Cümle içinde ara sözlerin başında ve so- nunda kullanılır.
Örnek:
Ali’yi (sarı kazaklı olanı) sen de gördün mü?
3.Yabancı sözcüklerin okunuşu parantez içinde verilir.
Örnek:
–Nietzsche (Niçe) ünlü bir Alman felsefecidir.
4.Tiyatro eserlerinde söz esnasındaki hare- ketleri göstermek için kullanılır.
Örnek:
—Peki kabul ediyorum! (Erman ayağa kalkar.)
Konuşma Çizgisi ( – )
Yazıda konuşmaları göstermek için kullanılır.
Örnek:
–Kardeşimi gördün mü?
–Yarım saat önce gördük.
–Niçin gelmiş buraya?
–Bize söylemedi.
Düzeltme İşareti (^)
Yazılışları birbirine benzeyen; ama anlam ve okunuşları ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için ünlülerin üzerine konur.
Örnek:
Yukarıdaki konuşmada açıklaması verilmeyen noktalama işareti aşağıdakilerden hangisidir?
A) İki nokta B) Kesme işareti
C) Ünlem işareti D) Soru işareti
Murat’ın açıklaması kesme işaretine, Çiğdem’in açıklaması ünlem işaretine, Ozan’ın açıklaması soru işaretine uygundur. İki noktanın kullanımıyla ilgili bir açıklama yapılmamıştır.
Yanıt A
Aşağıdaki sözcüklerden hangisindeki düzeltme işaretini kaldırırsak kelimenin anlamı değişmez?
A) Âşık B) Lâkin C) Âlem D) Âdet
“Âşık” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırır- sak “Aşık” sözcüğü olur ve bu da “ayak kemiği” anlamına gelir. “Âlem” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırırsak “Alem” olur ve bu da “bay- rak” anlamına gelir. “Âdet” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırırsak “Adet” olur ve bu da “tane” anlamına gelir. Ama “Lâkin” sözcüğünden düzeltme işaretini kaldırırsak kelimenin anlamı değişmez.
Yanıt B
Tugay’ın (1) annesi (2) babası (3) abisi ve teyzesi de bizimleydi (4)
Numaralandırılmış yerlerden hangisine her- hangi bir noktalama işareti getirilemez?
A) 1 B)
2 ve 3 numaralı yerlere virgül, 4 numaralı yere nokta getirilmelidir. Fakat 1 numaralı yere her- hangi bir noktalama işareti getirilemez; çünkü tamlamayı oluşturan sözcüklerin arasına noktalama işareti konulmaz.
Yanıt A
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti getirilemez?
A) Bu yerlerde dolaşmak nasıl bir duygu
B) Kim benimle çalışmak istiyor
C) Kimi çağırdınını ben de anlamadım
D) Niçin beni bu yollara sürükledin
A, B ve D seçeneğindeki cümlelerde soru anlamı olduğu için bu cümlelerin sonuna soru işareti getirilir; ama C seçeneğindeki cümle soru anlamı taşımamaktadır. Bu nedenle bu cümlenin sonuna soru işareti getirilemez.
Yanıt C
Aşağıdakilerin hangisinin sonuna nokta konulmaz?
A) Burada çok bekledim
B) Size nasıl geleceğim
C) Geldiğini farketmedim
D) Sana bunu anlatamadım
Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna nokta değil, soru işareti konur. B seçeneğinde “nasıl” sözcüğü cümleye soru anlamı kattığından bu cümlenin sonuna nokta konulamaz.
Yanıt B
Ödev bitmiştir.
Teşekkürler J
Kaynakça;
Öncelikle bu bilgileri kendi başıma topladım ve kendi web sitemden araştırdım .
-HerseyBurada2012.tr.gg/YazimKurallari.htm
Meltem Erdem öğretmenime saygılar …
Tugay’ın (1) annesi (2) babası (3) abisi ve teyzesi de bizimleydi (4)
Numaralandırılmış yerlerden hangisine her- hangi bir noktalama işareti getirilemez?
A) 1 B)
2 ve 3 numaralı yerlere virgül, 4 numaralı yere nokta getirilmelidir. Fakat 1 numaralı yere her- hangi bir noktalama işareti getirilemez; çünkü tamlamayı oluşturan sözcüklerin arasına noktalama işareti konulmaz.
Yanıt A
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti getirilemez?
A) Bu yerlerde dolaşmak nasıl bir duygu
B) Kim benimle çalışmak istiyor
C) Kimi çağırdınını ben de anlamadım
D) Niçin beni bu yollara sürükledin
A, B ve D seçeneğindeki cümlelerde soru anlamı olduğu için bu cümlelerin sonuna soru işareti getirilir; ama C seçeneğindeki cümle soru anlamı taşımamaktadır. Bu nedenle bu cümlenin sonuna soru işareti getirilemez.
Yanıt C
Aşağıdakilerin hangisinin sonuna nokta konulmaz?
A) Burada çok bekledim
B) Size nasıl geleceğim
C) Geldiğini farketmedim
D) Sana bunu anlatamadım
Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna nokta değil, soru işareti konur. B seçeneğinde “nasıl” sözcüğü cümleye soru anlamı kattığından bu cümlenin sonuna nokta konulamaz.
Yanıt B
